ΞΕΚΛΕΙΔΩΝΩ ΤΗΝ ΠΥΛΗ ΤΟΥ ΒΑΡΟΣ

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ¨ΣΗΜΕΡΙΝΗ¨

Άγιο Πνεύμα

Τη Μεγάλη Παρασκευή, στη Μονή του Προφήτου Ηλία, στο Άγιο Πνεύμα Σερρών, που βρίσκεται σ' ένα λόφο πάνω από το ομώνυμο χωριό, αναβιώνει το έθιμο της Αποκαθήλωσης του Κυρίου. Ο     Μητροπολίτης Σερρών και Νιγρίτης Θεολόγος, συνοδευμένος από ιερείς και κρατώντας λάβαρα και εξαπτέρυγα, οδηγούνται στον ιερό λόφο, όπου θυμίζει απόλυτα τον λόφο του Γολγοθά. Πάνω στον πετρόχτιστο λόφο, βρίσκεται ο Εσταυρωμένος. Το σκηνικό συγκλονίζει τον κάθε επισκέπτη.

Ιερείς και πιστοί προσεύχονται και με μεγάλη ευλάβεια κατεβάζουν τον Κύριο από τον Σταυρό. Αφού τον μυρώσουν, τυλίγουν το σώμα του σε άσπρο σεντόνι και τον μεταφέρουν στον Τάφο, που έχει κατασκευαστεί, για τον σκοπό αυτό, λίγα μέτρα πιο κάτω. Έπειτα κλείνουν την είσοδο με μια μαρμάρινη πέτρα και την σφραγίζουν με βουλοκέρι και κορδέλες Την άλλη μέρα, ξημερώνοντας το Μεγάλο Σάββατο, πηγαίνουν να ανοίξουν τον Τάφο και να πάρουν το Σώμα του Χριστού βάζοντας στη θέση του την εικόνα της Αναστάσεως. Ο τάφος θα μείνει ανοιχτός όλη τη χρονιά.   

Οι Μπότηδες

Με το σήμα της πρώτης Ανάστασης στις 11μμ, οι κάτοικοι της Κέρκυρας πετούν τεράστια κανάτια γεμάτα νερό – τους μπότηδες – από τα μπαλκόνια τους. Οι μπότηδες είναι τα πήλινα κανάτια. Τα μπαλκόνια είναι στολισμένα και οι κάτοικοι δένουν στους μπότηδες κόκκινες κορδέλες – το κόκκινο είναι το χρώμα της Κέρκυρας.
  Το έθιμο με το σπάσιμο των κανατιών το Πάσχα στην Κέρκυρα έχει μακρά ιστορία που χάνεται πάλι στην εποχή της Ενετοκρατίας, ωστόσο υπάρχουν διαφορετικές θεωρίες για το πώς ξεκίνησε. Και επειδή βρισκόμαστε στην Ελλάδα όπου ο χριστιανισμός και το Δωδεκάθεο αλληλομπλέκονται, οι θεωρίες έχουν τις αναφορές τους στις δυο αυτές θρησκείες.

"ΚΟΚΚΙΝΗ" ΠΕΜΠΤΗ   Τα κόκκινα αυγά του Πάσχα Το αυγό, είναι στη λαϊκή και μυθολογική φαντασία το σύμβολο της ζωής. Για μας τους Χριστιανούς, το αυγό είναι το σύμβολο της Ανάστασης του Χριστού. Γιατί βάφονται κόκκινα τα αυγά της Ανάστασης; Η παράδοση λέει πως: "Όταν είπαν πως αναστήθηκε ο Χριστός, κανείς δεν το πίστευε. Μια γυναίκα, που κρατούσε στο καλάθι της αυγά, φώναξε: "Μπορεί από άσπρα να γίνουν κόκκινα;" Και, ω του θαύματος έγιναν!" Πασχαλινά αυγά με Χρώμα κόκκινο Μερικοί πιστεύουν ότι τα αυγά βάφονται κόκκινα σε ανάμνηση του αίματος του Χριστού, που χύθηκε για εμάς τους ανθρώπους. Κόκκινο είναι και το χρώμα της χαράς. Χαράς για την Ανάσταση του Χριστού. Είναι παράλληλα όμως και χρώμα αποτρεπτικό. Τη Μεγάλη Πέμπτη σε πολλές πόλεις μεταξύ των οποίων και στις Σέρρες, οι γυναίκες κρεμούν στα παράθυρα και στα μπαλκόνια κόκκινα μαντίλια και πανιά, για το καλό, για να μην τους πιάνει το μάτι. Το βάψιμο των αυγών γινόταν τη Μεγάλη Πέμπτη γι’ αυτό και τη λένε Κόκκινη Πέφτη ή Κοκκινοπέφτη. Παλιότερα το συνήθιζαν κι αποβραδίς, πάντοτε τα μεσάνυχτα, με το ξεκίνημα της νέας μέρας.  Καινούρια πρέπει να ήταν η κατσαρόλα που θα έβαφαν τα αυγά και ο αριθμός τους ορισμένος και τη μπογιά τη φύλαγαν σαράντα μέρες και δεν την έχυναν, ακόμα και τότε, έξω από το σπίτι.   Το πρώτο Βαμμένο κόκκινο αυγό Το πρώτο αυγό που έβαφαν ήταν της Παναγίας και το έβαζαν στο εικονοστάσι. Με αυτό σταύρωναν τα παιδιά για να τα προφυλάξουν από το κακό το μάτι. Πηγή: Έθιμα του Πάσχα - ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ - ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ

Περιμένω τη λαμπάδα

Περιμένω τη λαμπάδα

το ωραίο αυτό κερί

που το Άγιο Φως θα φέρει

στην καρδιά και στην ψυχή.

Ο νονός θα τη διαλέξει

όμορφη κι αστραφτερή

κι ένα δώρο θα μου δώσει

για τη μέρα της Λαμπρής.

Μέγα Σάββατο θα πάμε

όλοι μας στην εκκλησιά

με τις όμορφες λαμπάδες

και τα κόκκινα αυγά.

                                                                                               

                                                                                                      Kostoula Zou

Έθιμα του Πάσχα

Το Πάσχα είναι η μεγαλύτερη γιορτή της ορθοδοξίας, όπου γιορτάζεται η ανάσταση του Ιησού Χριστού, μετά από την μεγάλη εβδομάδα των παθών. Τα έθιμα του Πάσχα είναι από τα πιο ωραία έθιμα της Ελλάδας. Τα κόκκινα αυγά που σπάμε το μεγάλο Σάββατο, το κάψιμο του Ιούδα, οι λαμπάδες που μεταφέρουν το Άγιο φως από την εκκλησία στο σπίτι, η Περιφορά του Επιταφίου στους δρόμους και τα βαρελότα που χαιρετίζουν την ανάσταση είναι μερικά από τα ποιο γνωστά πασχαλινά έθιμα.

Υπάρχουν και άλλα έθιμα του Πάσχα που δεν είναι και τόσο γνωστά, όπως το μυστήριο του ευχέλαιου όπου οι γυναίκες παίρνουν λίγο αλεύρι μαζί τους στην εκκλησία το οποίο μετά τη λειτουργία το κάνουν πρόσφορο. Ακόμα ποιο άγνωστο είναι το έθιμο της μεγάλης παρασκευής όπου κανείς δεν στρώνει το κρεβάτι του πριν την εκκλησία, ώστε να μην στρωθεί κρεβάτι πριν στρωθεί το κρεβάτι του Χριστού. Στα άγνωστα και παλαιότερα έθιμα του Πάσχα περιλαμβάνεται το τσουρούφλισμα των ζώων που δεν γεννάνε με το Άγιο Φώς, ώστε να καρποφορήσουν καθώς και η φύλαξη μιας από τις κουλούρες του Πάσχα για να καταναλωθεί την πρωτομαγιά. Τέλος ένα έθιμο του Πάσχα που έρχεται από τα αρχαία χρόνια πριν την γέννηση του χριστού είναι το διάβασμα της "κουτάλας" του αρνιού που λεγόταν παλιά ότι μπορεί να προβλέψει το μέλλον.

πηγή: http://www.logia.gr

ΕΘΙΜΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΑΣΧΑ

  Το Σάββατο του Λαζάρου βγαίνουν παιδάκια ντυμένα με φορεσιές και λουλούδια οι λαζαρινες και τραγουδούν για την ανάσταση του Λαζάρου(κάλαντα Λαζάρου).

  Την Μ.Πεμπτη οι νοικοκυρές βγάζουν στα μπαλκόνια ένα κόκκινο πανί που συμβολίζει το αίμα του Χριστού και βάφουν κόκκινα αυγά Το αβγό συμβολίζει την ανανέωση της ζωής και το κόκκινο χρώμα το αίμα του Χριστού. Συνηθίζουν να τοποθετούν το πρώτο κόκκινο αβγό στο εικονοστάσι του σπιτιού για να ξορκίσουν το κακό. Επίσης κάνουν τα τσουρέκια την ημέρα αυτή .Ακόμη τα παΐδια κοινωνούν στην Εκκλησία την Μ.Πεμπτη.Το βράδυ της Μ.Πεμπτης μετά τα δώδεκα ευαγγέλια που ψάλλοντα στην εκκλησία γυναίκες με λουλούδια στα χέρια πηγαίνουν στις εκκλησίες για να στολίσουν τον Επιτάφιο.

  Η Μεγάλη Παρασκευή, είναι η μέρα κορύφωσης του θείου δράματος με την Αποκαθήλωση από το Σταυρό και την Ταφή του Χριστού.

  Την  Μεγάλη Παρασκευή, στη Μονή του Προφήτου Ηλία, στο Άγιο Πνεύμα Σερρών,  αναβιώνει το έθιμο της Αποκαθήλωσης του Κυρίου. Ο Μητροπολίτης Σερρών και Νιγρίτας Θεολόγος, συνοδευμένος από ιερείς  οδηγούνται στον ιερό λόφο, όπου θυμίζει απόλυτα τον λόφο του Γολγοθά. Πάνω  στο λόφο, βρίσκεται ο Εσταυρωμένος .Με ευλάβεια κατεβάζουν τον Κύριο από τον Σταυρό. Αφού τον μυρώσουν, τυλίγουν το σώμα του σε άσπρο σεντόνι και τον μεταφέρουν στον Τάφο, που έχει κατασκευαστεί, για τον σκοπό αυτό, λίγα μέτρα πιο κάτω. Έπειτα κλείνουν την είσοδο με μια μαρμάρινη πέτρα και την σφραγίζουν με βουλοκέρι και κορδέλες Την άλλη μέρα, ξημερώνοντας το Μεγάλο Σάββατο, πηγαίνουν να ανοίξουν τον Τάφο και να πάρουν το Σώμα του Χριστού βάζοντας στη θέση του την εικόνα της Αναστάσεως. Ο τάφος θα μείνει ανοιχτός όλη τη χρονιά.
  Την Κυριακή του Πάσχα γίνονται "αυγομαχίες" στην Καστανούσα του δήμου Κερκίνης. Οι διαγωνιζόμενοι πρέπει να χρησιμοποιούν μόνο αυγά κότας.
  Mετα το Πασχα στο χωριό  Πενταπολη Σερρων γίνεται το κάψιμο του Ιούδα.

 
                                                             

  Πάσχα          

                                                                                                

Οι προετοιμασίες για τον εορτασμό του Πάσχα ξεκινούσαν πριν την Μ. Εβδομάδα με τον καθαρισμό του σπιτιού και το ασβέστωμα της αυλής .

Το Σάββατο του Λαζάρου οι κάτοικοι των χωριών της Ηπείρου πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι και έλεγαν τα κάλαντα του Λαζάρου, κρατώντας ένα καλάθι (σπόρτα), που ήταν στολισμένο με λουλούδια και κουδούνια και ο σπιτονοικοκύρης τους φίλευε με αυγά.

Τη Μεγάλη Πέμπτη, από το πρωί οι γυναίκες ζύμωναν τσουρέκια και έβαφαν τα αυγά. Το πρώτο βαμμένο αυγό που  έβγαζαν από την κατσαρόλα το τοποθετούσαν στο εικονοστάσι και το φύλαγαν εκεί  μέχρι το επόμενο Πάσχα. Το αυγό αυτό ήταν κάτι σαν φυλαχτό για το σπίτι τα χωράφια και τα ζώα. Το αυγό της προηγούμενης χρονιάς θάβονταν στα χωράφια ή στα μαντριά πιστεύοντας ότι έτσι  τα «γεννήματα» της γης ή των ζώων θα είναι πολλά.

Το βράδυ της Ανάστασης οι νοικοκυραίοι γυρνώντας από την εκκλησία και πριν μπουν στο σπίτι σταύρωναν την εξώπορτα με το Άγιο Φως και μετά άναβαν το καντήλι  έτσι ώστε να μπορέσουν να κρατήσουν το Άγιο Φως όλο το χρόνο στο σπίτι.

Πατροπαράδοτο γεύμα της Κυριακής του Πάσχα ήταν  το σουβλιστό αρνί. Όμως παραδοσιακή θεωρούταν η γάστρα στην οποία έψηναν το πασχαλινό κρέας. Συνήθιζαν επίσης να φτιάχνουν πολλών ειδών πίτες. Παραδοσιακό ηπειρώτικο φαγητό, ήταν η συκωταριά με σπανάκι στη γάστρα το οποίο το έτρωγαν αντί για μαγειρίτσα. Σε πολλά χωριά μαζεύονταν οι χωριανοί στις πλατείες ή στις αλάνες έψηναν, έτρωγαν, έπιναν και γλεντούσαν όλοι μαζί. 

Οι πασχαλινές εθιμικές και λατρευτικές εκδηλώσεις ολοκληρώνονταν την Κυριακή του Πάσχα με τον Εσπερινό της Αγάπης. Στα χωριά που πολιούχος είναι ο Άγιος Γεώργιος συνήθισαν επίσης, να κάνουν γλέντια τα οποία διαρκούσαν μέχρι την Τρίτη μέρα του Πάσχα!!!

Έθιμα του Πάσχα

Τα έθιμα που έχουν σχέση με το Πάσχα στο χωριό Πεπονιά του Ν. Σερρών ξεκινούν με τον ερχομό της άνοιξης στη 1 του Μάρτη. Είναι τα χελιδονίσματα που λένε τα παιδιά στα σπίτια του χωριού.

Το Σάββατο του Λαζάρου τα κορίτσια ντύνονται Λαζαρίνες . Φορούν άσπρα ρούχα και λευκό πέπλο στο κεφάλι. Γυρνάνε από σπίτι σε σπίτι λέγοντας τα πασχαλινά κάλαντα. Στα χέρια τους κρατάνε καλαθάκια και οι νοικοκυρές τους τα γεμίζουν με αβγά, που τα βάφουν τη Μεγάλη Πέμπτη.

Την Κυριακή των Βαΐων μετά την εκκλησία οι νοικοκυρές φτιάχνουν το παραδοσιακό φαγητό : ψάρι στο φούρνο με πράσινα κρεμμυδάκια.

Τη Μεγάλη Πέμπτη το πρωί αφού βάψουμε τα κόκκινα αβγά βγάζουμε ένα κόκκινο πανί συμβολικά στο παράθυρο ή στο μπαλκόνι του σπιτιού. Κατόπιν φτιάχνουμε τα πατροπαράδοτα τσουρέκια με ένα κόκκινο αβγό στη μέση. Το απόγευμα ,αγόρια και κορίτσια, με πανέρια στα χέρια γυρνάνε από σπίτι σε σπίτι μαζεύοντας λουλούδια από τους κήπους για τον στολισμό του επιτάφιου. Το βράδυ της Μ. Πέμπτης μετά το στολισμό του επι-ταφίου ξενυχτάμε στην εκκλησία ακούγοντας τα μοιρολόγια των γυναικών.

Τη Μεγάλη Παρασκευή το μεσημέρι πηγαίνουμε στην εκκλησία και περνάμε τρεις φορές κάτω από τον επιτάφιο.

Το Μεγάλο Σάββατο, μετά την Ανάσταση, τσουγκρίζουμε τα κόκκινα αβγά και τρώμε την πατροπαράδοτη μαγειρίτσα.

Την Κυριακή του Πάσχα μαζεύεται όλη η οικογένεια, σουβλί- ζουμε το αρνί ή το κατσίκι, φτιάχνουμε κοκορέτσι και τρώμε και πίνουμε διασκεδάζοντας ως αργά το απόγευμα.

  ΕΛΛΗΝΙΚΟ  ΠΑΣΧΑ

Η μεγάλη γιορτή του Πάσχα ξεκινά τη Μεγάλη Παρασκευή που συμβολίζει τα συμβάντα της δίκης του Ιησού από τον Πόντιο Πιλάτο, την μαρτυρική πορεία Του προς τον Γολγοθά, την Σταύρωση του και τελικά την Ταφή του.

Ο Επιτάφιος βρίσκεται στην εκκλησία στολισμένος με ανοιξιάτικα λουλούδια. Μετά το τέλος της Λειτουργίας κάθε ενορία γυρνά τον επιτάφιο στην περιφέρεια της, σε μερικές εκκλησίες απλώς περιφέρεται γύρω από την εκκλησία. Ήδη σε πολλές περιοχές της Ελλάδας τα πρώτα πυροτεχνήματα εμφανίζονται την βραδιά του επιτάφιου.

Το Μεγάλο Σάββατο είναι η γιορτή της Ανάστασης, σε πολλές εκκλησίες με την πρωινή λειτουργία της πρώτης Ανάστασης πέφτουν και πολλά πυροτεχνήματα, η μεγάλη λειτουργία της Ανάστασης και το αποκορύφωμα γίνεται τα μεσάνυχτα, ο κόσμος πηγαίνει στην εκκλησία αργά το βράδυ μεταφέροντας μαζί λαμπάδες και κεριά.

Τα μεσάνυχτα τα φώτα της εκκλησίας σβήνουν και ο ιερέας ψάλει το Δεύτε Λάβετε Φώς (Το Άγιο Φώς κάθε χρόνο φτάνει με ειδική πτήση της Ολυμπιακής από τα Ιεροσόλυμα και μοιράζεται σε όλες τις εκκλησίες της Ελλάδας) . Μετά ακολουθεί το Αναστάσιμο Ευαγγέλιο, συνήθως στο προαύλιο της εκκλησίας, ο Ιερέας σηματοδοτεί την Ανάσταση του Χριστού ψάλλοντας το Χριστός Ανέστη.

Ο κόσμος σπάει κόκκινα αυγά και εύχεται Χριστός Ανέστη, φωτοβολίδες και πυροτεχνήματα φωτίζουν τον ουρανό. Κατά την επιστροφή στο σπίτι πολλοί φτιάχνουν ένα σταυρό πάνω από την πόρτα με την αιθάλη του κεριού. Το τραπέζι είναι στρωμένο με την παραδοσιακή μαγειρίτσα, κόκκινα αυγά και πασχαλιάτικες λιχουδιές.

Κυριακή του Πάσχα είναι η μεγάλη γιορτή της Λαμπρής, από νωρίς το πρωί ο παραδοσιακός οβελίας ψήνεται στη σούβλα ενώ γύρω από το εορταστικό τραπέζι γλεντούν οικογένειά και φίλοι με τραγούδια και χορό.

Πολλά μέρη στην Ελλάδα γιορτάζουν το Πάσχα με τα δικά τους έθιμα. Μερικά παραδείγματα: Στην Πάρο τα παιδιά αναπαριστούν τους αποστόλους του Ιησού, τον Μυστικό Δείπνο, την πορεία για τον Γολγοθά και τη Σταύρωση.

Στην Πάτμο δώδεκα μοναχοί αναπαριστούν τους αποστόλους, και ο Ηγούμενος πλένει τα πόδια τους στην πλατεία την Μεγάλη Πέμπτη

Στην Κρήτη, όπως και σε πολλά σημεία στην Ελλάδα, μια κούκλα κατασκευασμένη από παλιά ρούχα καίγεται συμβολίζοντας το κάψιμο του Ιούδα.

Στην Κέρκυρα ο πολιούχος της πόλης Άγιος Σπυρίδωνας περιφέρεται την Κυριακή των Βαΐων και από το Σάββατο του Πάσχα κεραμικά και κανάτες ρίχνονται στους δρόμους.

Στη Θράκη και τη Μακεδονία νέες γυναίκες φορώντας την παραδοσιακή ενδυμασία που ονομάζεται Λαζαρινή πάνε στα γύρω χωριά τραγουδώντας παραδοσιακά τραγούδια του Πάσχα.

Μοναδικό θέαμα προσφέρει το έθιμο του ρουκετοπόλεμου το βράδυ της Ανάστασης. Οι επισκέπτες στη Χίο και συγκεκριμένα στο Βροντάδο, αν επιλέξουν να παρακολουθήσουν αυτό τον ξεχωριστό πόλεμο από κοντινή -μόνο να είναι ασφαλής η θέση- απόσταση θα μπορούν να ακούσουν και τους ήχους των ρουκετών την ώρα που σκίζουν τον ανοιξιάτικο ουρανό και μέχρι να φθάσουν στο στόχο τους.